Toename geweld tegen advocaten in tijd van vredesakkoord
Colombia
Begin oktober stemde een kleine meerderheid van het Colombiaanse volk tegen het vredesakkoord tussen de Colombiaanse regering en de FARC. Op het historische moment van het sluiten van dit akkoord bezochten Wout Albers van Boogert & Haring Advocaten en Marit Balkema van Freshfields Bruckhaus Deringer LLP namens L4L het land met de Caravana Internacional de Juristas. Zij namen deel aan deze internationale delegatie van advocaten, officieren van justitie en rechters uit twaalf verschillende landen op verzoek van bedreigde Colombiaanse advocaten.
Om de moeilijke omstandigheden waaronder Colombiaanse advocaten werken in kaart te brengen sprak de groep in Bogota en zeven andere Colombiaanse regio’s met Colombiaanse autoriteiten, ngo’s, de rechterlijke macht, het OM, advocaten en slachtoffers van het Colombiaanse conflict. Uit deze gesprekken werd duidelijk dat ondanks de huidige wapenstilstand de bedreigingen aan het adres van advocaten juist toenemen, met name bij advocaten die opkomen voor de rechten van de slachtoffers van het langslepende conflict. Alleen al in de eerste zes maanden van 2016 werden in Colombia 35 mensenrechtenverdedigers vermoord. Colombiaanse advocaten uitten de vrees dat dit geweld bij de implementatie van het vredesakkoord nog verder zal toenemen.
Vanwege het grote risico dat zij lopen, zien veel advocaten af van het behandelen van mensenrechtenzaken. Dit belemmert de toegang tot het recht voor bepaalde burgers ernstig. Zo is Adil Meléndez in de noordelijk gelegen regio Bolívar nog maar één van de weinige advocaten die zich bezig houdt met landrestitutiezaken en zaken rond de vervolging van paramilitairen. Als gevolg van deze werkzaamheden kan hij de deur niet uit zonder bodyguards. Tot drie keer toe heeft hij ternauwernood een aanslag door ‘sicarios’ (huurmoordenaars) overleefd. Hij vertelde Marit en Wout dat hij nog steeds regelmatig dreigementen ontvangt. Hij is ervan overtuigd dat hij op straat gevolgd wordt en dat zijn telefoon wordt afgeluisterd. Ondanks de bedreigingen is hij vastberaden om door te gaan met zijn werk, “om te voorkomen dat bepaalde groepen burgers helemaal geen toegang meer hebben tot het recht”.
Deelname aan de missie draagt op verschillende manieren bij aan het werk van Lawyers for Lawyers. Door de bevindingen internationaal onder de aandacht te brengen roept Lawyers for Lawyers op tot het treffen van doeltreffende maatregelen om de veiligheid van Colombiaanse advocaten, rechters en officiers van justitie bij de uitvoering van hun werk te waarborgen. Veel bedreigde juristen benadrukken dat internationale druk wel degelijk helpt, volgens advocaat Jorge Molano, winnaar van de L4L Award 2015, de facto zelfs meer dan de gepantserde auto’s, gewapende bodyguards en kogelvrije vesten. Hij gaf ook aan dat de internationale delegatie een belangrijke rol zou kunnen spelen door de Verenigde Naties te ondersteunen bij het monitoren van de uitvoering van het vredesakkoord, zodat advocaten die de slachtoffers van het conflict bijstaan zo goed mogelijk worden beschermd. Deelname aan de Caravana heeft Marit en Wout ook de mogelijkheid geboden om contact te leggen met Colombiaanse advocaten en andere betrokkenen. Dit maakt het voor Lawyers for Lawyers in de toekomst makkelijker om de situatie ter plaatse te blijven volgen en snel in actie te komen wanneer dat nodig is. Daarnaast heeft deelname ook bijgedragen aan een internationaal netwerk van organisaties, die zich net als Lawyers for Lawyers inzetten voor de positie van advocaten in Colombia.