China

Onderdrukking van Advocaten

Er zijn gevallen bekend van advocaten in China die vanwege hun optreden in politiek gevoelige zaken gevolgd worden door (geheime) politie en veiligheidsdiensten. Zij worden daarnaast stelselmatig bedreigd en geïntimideerd. In sommige gevallen worden ook hun familieleden geïntimideerd door de staatsveiligheidsdienst. Een verbod op contact met de pers en een reisverbod zijn andere middelen om de vrijheden van deze advocaten te beperken. Het komt voor dat hun advocatenlicenties worden ingetrokken, waardoor zij hun praktijk niet meer kunnen uitoefenen; vaak is het dreigen met die intrekking of het eindeloos lang wachten met verlenging een minstens zo ‘effectief’ middel. Daarnaast vinden intimiderende doorzoekingen van de kantoren van deze advocaten plaats en wordt soms zelfs fysiek geweld tegen hen gebruikt, of worden ze onder detentie en/of huisarrest geplaatst.

Het soort zaken waarbij advocaten risico lopen op onderdrukking variëren van het verdedigen van zoals Tibetaanse demonstranten en aanhangers van de Falun Gong tot slachtoffers van het melkpoederschandaal en inwoners van Peking die in verband met de stadsuitbreidingen ten tijde van de Olympische Spelen uit hun huis werden gezet.

Op 9 juli 2015 werd tijdens een ongekend grootschalige detentie-campagne door de Chinese overheid een groot aantal mensenrechtenadvocaten en mensenrechtenverdedigers opgepakt. Naar deze dag wordt ook wel verwezen als de ‘709-Crackdown’. De golf van arrestaties volgde op de verdwijning van advocaat Wang Yu, op 9 juli 2015. In de weken hierna waren meer dan 300 mensenrechtenadvocaten, juridische medewerkers en mensenrechtenactivisten doelwit van de landelijke schoonveegactie. Nog altijd zitten er arrestanten in hechtenis.

Op dit moment staan 23 personen officieel onder arrest. Negen van hen zijn mensenrechtenadvocaten, één is juridisch medewerker op een advocatenkantoor, en 13 van hen zijn mensenrechtenverdedigers. Zes van de advocaten, Wang Yu, Wang Quanzhang, Li Heping, Zhou Shifeng, Li Chunfu en Liu Sixin worden beschuldigd van “gezagsondermijning”. Drie andere advocaten, Bao Longjun, Xie Yanyi en Xie Yang, worden beschuldigd van “het aanzetten tot subversieve activiteiten”.

De mensenrechtenadvocaten zijn zonder juridisch proces in ieder geval een half jaar zo niet langer vastgehouden door de autoriteiten. Hoewel deze advocaten formeel omstreeks 9 juli 2015 werden gearresteerd, zijn geen van de gedetineerde advocaten en hun assistenten in staat gesteld hun advocaat en familie te ontmoeten.

Een aantal mensenrechtenadvocaten, onder wie Wang Yu en haar echtgenoot Bao Longjun zijn recentelijk op borgtocht vrijgelaten.

Advocatuur in China

Momenteel werken in China ongeveer 170.000 advocaten, verdeeld over 10.000 advocatenkantoren. Het aantal advocaten groeit jaarlijks met enige tienduizenden. In China geldt een vergunningensysteem voor advocaten. Advocaten moeten hun vergunning jaarlijks laten verlengen om het beroep van advocaat te mogen blijven uitoefenen. Zonder vergunning is het niet toegestaan om cliënten in rechte te vertegenwoordigen. De verlenging van de vergunning vindt plaats op basis van een mondeling besluit. De beslissing om een vergunning al dan niet te verlengen wordt niet gemotiveerd, waardoor het lastig is daartegen in beroep te gaan. De vergunningen worden afgegeven en (al dan niet) verlengd door het Judicial Bureau, een instantie die rechtstreeks onder de Minister van Justitie valt.

Activiteiten L4L

L4L organiseerde vele schrijfacties voor Chinese advocaten, waaronder Gao Zhisheng (januari 2012, februari 2010 en juni 2008), Ni Yulan (mei 2011), Jiang Tianyong, Tang Jitian en Teng Biao (maart 2011), Huang Qi (november 2009), Zhen Enchong (2007) en Li Jianqiang (2007).

L4L heeft tevens gesprekken gevoerd met verschillende advocaten die in China werkzaam zijn. Jiang Tianyong werd in 2008 door L4L uitgenodigd om te spreken op de Jaarvergadering van de Orde van Advocaten en is op genoemde jaarvergadering aanwezig geweest.

In maart 2013, heeft L4L samen met Lawyers’ Rights Watch Canada een gezamenlijk rapport ingediend voor de Universal Periodic Review van China voor de Mensenrechtenraad op 22 oktober 2013. Het rapport is hier te lezen.