China L4L spreekt met Chinese advocaat

L4L sprak op 29 juli 2009 met een Chinese advocaat (wiens naam om veiligheidsreden niet wordt genoemd) over de problemen waar hij en zijn collega’s tegenaanlopen en de mogelijke oplossingen hiervoor. De advocaat had talrijke voorbeelden van de druk die de overheid op hen uitoefent, maar was ook optimistisch over de toekomst. Hij vertelde dat hij zich samen met 20 andere advocaten aan het organiseren is en dat zijn ‘groepering’ steeds minder angst heeft voor de politieke druk. Hij en zijn collega’s voelen de steun van internationale organisaties en worden daardoor bemoedigd in hun werk.

Huidige situatie
De werkomstandigheden voor advocaten in China zijn duidelijk anders dan in Nederland. Een vrije beroepsuitoefening is niet mogelijk. Advocaten die zich inzetten voor politiek gevoelige zaken wordt het op verschillende manieren moeilijk gemaakt. Politiek gevoelig liggen de meeste zaken die met Tibet te maken hebben en zaken waarbij slachtoffers van de aardbeving, aanhangers van de spirituele beweging Falun Gong, mensenrechtenactivisten of slachtoffers van het melkpoederschandaal zijn betrokken. Advocaten die zich inzetten voor dit soort zaken worden soms bedreigd of mishandeld door de geheime politie. Ook komt het voor dat de huisbazen van deze advocaten onder druk worden gezet om het huurcontract te ontbinden. Een andere maatregel is het niet langer verlengen van de licentie. Sinds 2005 wordt er een nieuwe methode toegepast: voor bepaalde zaken dient er toestemming te worden gevraagd aan een partijfunctionaris of aan een ‘politiek goedgekeurde’ advocaat op kantoor. Het gebeurt zelfs dat de rechterlijke macht van een zaak wordt afgehaald en dat er ‘recht wordt gesproken’ door een partijfunctionaris.

Van dit tegenwerken heeft hij genoeg voorbeelden. Zo werd hij op het moment dat hij een groep advocaten bijeen had geroepen om slachtoffers van het babymelkpoeder schandaal bij te staan teruggefloten door het Bureau van Justitie. Ook het kantoor waar hij werkzaam is, werd benaderd dat hij deze zaak niet mocht doen. Op het moment dat hij een monnik uit Autonome Regio Tibet wilde bijstaan, die werd verdacht van wapenbezit (nonnen uit zijn klooster hadden geprotesteerd tegen Chinese bezetting), werden de rechters en hijzelf van de zaak gehaald. De zaak werd verder afgedaan door een partijfunctionaris.

Licentie
Afgelopen jaar zijn 6 van de 20 advocaten met wie hij samenwerkt hun licentie kwijtgeraakt. De advocaat vermoedt dat deze kwesties waren opgeschoven van 2008 naar 2009, zodat dit niet in het olympische jaar plaats vond. Een licentie dient te worden aangevraagd bij het Bureau van Justitie en verder dient er een lidmaatschap bij de Federatie van Advocaten te worden verkregen. De Federatie van Advocaten is te vergelijken met de Orde van Advocaten, maar wordt volledig gecontroleerd door de overheid. Beide instanties kunnen deze vergunning of lidmaatschap intrekken en elk jaar dient deze te worden verlengd. Het meest gebruikelijk is dat een licentie niet wordt verlengd.

Internationale steun
De advocaat is van mening dat de huidige schrijfacties door L4L een positief effect hebben, dit legt de nodige druk op de overheid. Ook steunt het hem en zijn collega’s wanneer zij internationale contacten hebben. Verder benadrukt hij het belang van humanitaire hulp in noodsituaties. Voorlopig ziet hij geen heil in verandering van de Chinese wetgeving, nu in China de partijwil altijd zal domineren.

Op dit moment merkt hij weinig van directe steun, wel merkt hij door berichtgeving op internet dat er internationale steun is voor zijn werk. Wat hem en zijn collega’s zou helpen is het oprichten van een organisatie die aktie onderneemt wanneer het de Chinese advocaten op enige wijze moeilijk wordt gemaakt. Ook zou deze organisatie trainingen in mensenrechten kunnen gaan organiseren en advocaten financiëel en juridisch ondersteunen. Financiële steun is nodig, aangezien advocaten van wie de licentie wordt ingetrokken hun werk niet meer kunnen uitoefenen maar vaak nog wel een gezin hebben te onderhouden. Een mogelijke vestigingsplaats zou Hong Kong kunnen zijn. Er zijn daar al soortgelijke organisaties actief en het is makkelijk reisbaar naar en vanaf China. Bij het oprichten van deze organisatie zou hij de hulp van L4L gebruiken. Het lijkt een concreet, doelmatig en haalbaar plan waar L4L goed in zou kunnen ondersteunen.