Bedreigde mensenrechtenadvocaten bij uitstek helden van de rechtsstaat

Tijdens het jaarcongres van de Orde van Advocaten op 19 september 2008 organiseerde L4L een workshop waarin haar missie onder de aandacht wordt gebracht. De focus in de workshop ligt op Azië. In de filmpjes die werden getoond kwamen soms advocaten maar zeker zo vaak hun nabestaanden aan het woord.

Filippijnen
Eén van de filmpjes was een fragment uit een documentaire, die liet zien hoe een delegatie van Amsterdamse advocaten en twee rechters onder de vlag van Lawyers for Lawyers in juni 2006 de Filippijnen bezocht. Advocaten die daar optreden voor boeren die door grootgrondbezitters van hun land zijn gezet, worden bedreigd en soms worden de bedreigingen in daden omgezet. De Nederlandse fact finding-missie constateerde dat tot op heden geen enkele dader van de moorden is veroordeeld. Tijdens de workshop werd bekendgemaakt dat vrijwel dezelfde groep Nederlandse en Belgische juristen in november 2008 opnieuw naar de Filippijnen vertrekt. Weliswaar is het aantal moorden afgenomen, maar er zijn nog steeds bedreigingen en moorden op advocaten en rechters. In november zal de missie gaan verifiëren wat de overheid heeft gedaan om de situatie ten goede te keren en nieuwe zaken onderzoeken.

China
Vervolgens werd er een filmfragment getoond van de Chinese advocaat Teng Biao, die samen met een groep van 18 advocaten in maart 2008 had aangeboden Tibetaanse demonstranten te willen verdedigen. De Chinese overheid is subtieler in de wijze waarop zij advocaten beperkt in het verdedigen van staatsvijanden zoals Falun Gong-aanhangers en Tibetaanse demonstranten.

Nederlandse advocaten dienden tot voor kort elk jaar hun akte van beëdiging te laten reviseren; een formaliteit. Chinese advocaten hebben een vergelijkbare verplichting om jaarlijks een stempeltje te halen bij het Local Judicial Bureau – maar als de advocaat politiek gevoelige zaken doet, verzoekt het Bureau hem hiermee te stoppen. Als hij weigert dan wordt zijn licentie niet verlengd. Dat overkwam Teng Biao, vertelde Job van de Berg. Van de Berg was net terug uit China en heeft daar de afgelopen jaren op de Nederlandse ambassade de portefeuille mensenrechten beheerd. Er was weinig tijd voor de boodschap van Van den Berg: het is niet zwart-wit in China. Al kan er veel niet, soms zijn er onverwachte mogelijkheden en vrijheden.

De Chinese advocaat Jiang Tianyong, die even in Europa was voor een spoedcursus mensenrechten, vertelde tijdens de workshop over de problemen die hij (en daardoor ook zijn kantoorgenoten) ondervonden toen hij had aangeboden de Tibetaanse monniken te verdedigen. Uiteindelijk zijn hun licenties twee maanden later alsnog afgegeven, dankzij internationale pressie.

Klik hier voor het artikel uit de Volkskrant over Jiang Tianyong