Kazachstan Zinaida Mukhortova gedwongen opgenomen in psychiatrische inrichting
Gedwongen psychiatrische opsluiting was een bekende tactiek van het Sovjetregime om critici of vermeende onruststokers het zwijgen op te leggen. Met het einde van de Sovjet-systeem is deze tactiek helaas niet verdwenen. De zaak van Zinaida Mukhortova toont aan dat deze tactiek in Kazachstan nog steeds wordt gebruikt om mensenrechtenadvocaten het zwijgen op te leggen.
Op de avond van 9 augustus 2013, hebben vier politieagenten, een arts, twee verpleegkundigen en twee medische staf de deur van Zinaida Mukhortova’s appartement opengebroken en haar in een ambulance gedwongen die haar naar het psychiatrisch ziekenhuis van Balkhash gebracht. Toen Mukhortova’s wettelijke vertegenwoordiger, Amangeldy Shormanbaev, op diezelfde dag het plaatsvervangend hoofd van het psychiatrisch ziekenhuis vroeg om de redenen van haar opsluiting, werd hem meegedeeld dat ze werd opgesloten omdat ze eerdere een opname had geweigerd. Toen Shornmanbaev de dokter liet weten dat zo’n weigering geen juridisch juiste reden voor een gedwongen psychiatrische behandeling is, werd de telefoon opgehangen.
Zinaida Mukhortova is al meer dan 10 jaar advocaat in Kazakhstan. Ze voorziet de lokale bevolking van gratis juridische consulten en heeft gevallen van corruptie en inmenging van politieke belangen in de rechterlijke macht aan de kaak gesteld.
De recente gedwongen psychiatrische opsluiting van Zinaida Mukhortova lijkt samen te hangen met haar legitieme activiteiten als advocaat. In september 2009 heeft Zinaida Mukhortova, samen met drie andere advocaten, een klacht ingediend bij de president van Kazachstan over Kamerlid Nigmatullin’s vermeende inmenging in de rechtsbedeling. In reactie op deze klacht werd een strafrechtelijk onderzoek gestart naar Mukhortova op verdenking van het “opzettelijk valse indienen van een klacht”, punt 2, artikel 351 van het Wetboek van Strafrecht. Op 12 februari 2010 werd ze gearresteerd in de rechtszaal van het Hof van Balkash. In juli 2010 werd een psychiatrisch onderzoek bevolen en werd ze gediagnosticeerd met een ‘waanstoornis’.
Zinaida Mukhortova werd voor meer dan acht maanden vastgehouden in een psychiatrisch ziekenhuis. Tijdens haar detentie in het ziekenhuis werd ze driemaal onderzocht, waarna de artsen haar informeel geestelijk gezond verklaarden. Zij lieten de officiële diagnose echter ongewijzigd, naar verluidt als gevolg van externe druk.
In september 2012 verklaarde een onafhankelijke medisch deskundige, uitgenodigd door de advocaten die Zinaida Mukhortova’s zaak verdedigden, haar officieel geestelijk gezond. De rechtbank verwierp dit rapport echter en stond niet toe dat het in haar dossier opgenomen zou worden. Hiertegen ging Mukhortova in beroep bij het Hooggerechtshof. Deze maand zal Mukhortova’s zaak beoordeeld worden.
L4L heeft ernstige zorgen over de situatie van Zinaida Mukhortova, omdat de gedwongen opname in een psychiatrische kliniek een poging van de regering van Kazachstan lijkt om haar legitieme activiteiten als advocaat te beteugelen. L4L riep de autoriteiten van Kazachstan op tot het onmiddellijk vrijlaten van Zinaida Mukhortova en haar fysieke en psychische integriteit te garanderen.