Libanon Muhamad Mugraby vrijgesproken
Goed nieuws uit Beiroet: in een baanbrekend vonnis heeft de Libanese rechter beslist dat het uiten van kritiek op de mensenrechtensituatie in Libanon wordt beschermd door het grondrecht van vrijheid van meningsuiting. Op 27 november 2008 is dr. Muhamad Mugraby, prominent advocaat en mensenrechtenactivist, vrijgesproken van ‘minachting voor functionarissen van de Staat’. Mugraby werd daarvan beschuldigd omdat hij in 2003 een verklaring had afgelegd voor het Europees Parlement over ernstige misstanden binnen het Libanese justitiële apparaat.
Voor dezelfde feiten was Mugraby in 2004 ook al vervolgd, gearresteerd en gevangen gezet. Na een storm van internationale protesten en een bezoek ter plaatse van een grote Nederlandse advocatendelegatie werd hij toen door de militaire strafrechter vrijgesproken. Het is ook in Libanon niet toegestaan iemand tweemaal te vervolgen voor hetzelfde feit (ne bis in idem). Toch is dat gebeurd, in strijd met artikel 14 lid 7 van het IVBPR. De uitkomst van deze tweede strafzaak tegen Mugraby geeft desondanks hoop voor de toekomst.
Mugraby heeft altijd volgehouden dat zijn kritiek op de Libanese autoriteiten slechts tot doel heeft de integriteit, onafhankelijkheid en effectiviteit van het justitiële apparaat te bevorderen. De rechter heeft deze zienswijze van Mugraby aanvaard: “zijn betoog, in het kader van zijn presentatie (voor het Europees Parlement), ontbeert iedere minachting en kwalificeert als zowel wetenschappelijk als praktisch.” De rechter concludeert dat “de verklaringen van de verdachte uitingen zijn van een juridische zienswijze, binnen de wettelijke kaders en zonder schending van wettelijke bepalingen.”
Dit vonnis is opmerkelijk, aangezien Mugraby al vele jaren het slachtoffer is van intimidatie en processen bij straf- en militaire rechtbanken. In al die gevallen werd Mugraby aangevallen op zijn kritische houding ten opzichte van de Libanese autoriteiten in het algemeen en het justitiële apparaat in het bijzonder. Nu de rechter heeft geoordeeld dat Mugraby’s verklaring voor het Europees Parlement geen minachting voor functionarissen van de Staat bevat, zou hetzelfde moeten gelden voor alle overige gevallen waarin Mugraby en andere mensenrechtenstrijders het falen van de rechtsstaat in Libanon aan de kaak hebben gesteld.
Het lijkt er op dat hiermee de inspanningen van L4L gedurende de afgelopen vier jaar vruchten beginnen af te werpen. Niet alleen stuurde L4L een aantal advocaten naar Beiroet teneinde confrère Mugraby bij één van zijn voorgaande strafzaken bij te staan, maar ook benaderde L4L de Europese Commissie en had overleg met de Nederlandse Mensenrechtenambassadeur. Met name deze laatste bewerkstelligde dat het Europese Ambassadeurscorps in Beiroet zich actief met de situatie van Mugraby is gaan bezighouden en daarover diverse gesprekken met de Libanese autoriteiten heeft gevoerd. Overigens loopt er nog een aantal straf- en disciplinaire zaken tegen Mugraby. In al die zaken gaat het ook om vervolging van Mugraby vanwege zijn kritische houding tegenover het juridische establishment in Libanon.