NOvA-commissie: ruim helft verkiezingsprogramma’s voldoet niet volledig aan minimumnormen van de rechtsstaat
the Netherlands
De Nederlandse orde van advocaten (NOvA) heeft ook voor de komende Tweede Kamerverkiezingen een commissie ingesteld die de verkiezingsprogramma’s toetst op rechtsstatelijkheid. Één van de commissieleden is voorzitter van het L4L bestuur Irma van den Berg. Bij tien van de achttien onderzochte partijprogramma’s zijn voorstellen aangetroffen die de toets aan de minimumnormen van de rechtsstaat niet doorstaan.
Download het rapport De partijprogramma’s voor de verkiezingen 2023 rechtsstatelijk?
Vanwege het belang van advocaten bij een effectieve rechtsstaat, en de wezenlijke rol die zij spelen bij de juridische bescherming van de rechten en vrijheden van de burger, is de commissie door de NOvA in het leven geroepen. Kiezers hebben een belang bij het afwegen van deze analyse voordat zij hun stem uitbrengen.
In de analyse is te zien dat veel partijen stilstaan bij het optreden van de overheid in bijvoorbeeld de toeslagenaffaire en zich meer richten op het individu. Vertrouwen van de burger in de overheid is een belangrijk uitgangspunt voor veel partijen.
Een zorg van de commissie met betrekking tot de rechtsstatelijkheid van partijprogramma’s heeft betrekking tot het waarborgen van fundamentele rechten en vrijheden van alle burgers. Thema’s hierbij zijn de zekerheid van een eerlijk proces en een effectieve toegang tot de rechter voor iedereen. Het betreft dan veelal voorstellen op het gebied van grote maatschappelijke en politieke vraagstukken zoals immigratie en (georganiseerde) misdaad. Bij deze uitdagingen zullen die oplossingen gekozen moeten worden die de rechtsstaat zelf niet ondermijnen. Enkele partijen doen voorstellen die de toegang tot het recht voor bepaalde groepen beperken, en doen daarmee zelf de rechtsstaat geweld aan.
Toch is de analyse van de commissie over de meeste plannen van de onderzochte politieke partijprogramma’s positief, hoe divers en soms rudimentair die voorstellen ook zijn.