Pu Zhiquang ruim jaar vast, riskeert 8 jaar cel
China
Op 4 juni zijn de slachtoffers die vielen bij het neerslaan van de vreedzame Tiananmenprotesten, dit jaar 26 jaar geleden, herdacht in Hong Kong. Ruim een jaar geleden werd Pu Zhiquang, een Chinese mensenrechtenadvocaat en pionier op het gebied van vrijheid van meningsuiting, gearresteerd nadat hij deelnam aan de 25-jarige herdenking van de protesten.Pas recent heeft hij gehoord dat hem het ‘aanzetten tot etnische haat’ en het ‘zoeken van ruzie en veroorzaken van problemen’ ten laste wordt gelegd.Een week geleden eindigde hij als derde bij de toekenning van de L4L-Award 2015.
De jury merkte op dat een aanzienlijk deel van de genomineerde advocaten in detentie zit vanwege hun werkzaamheden als advocaat. Ook Pu Zhiqiang zit sinds zijn arrestatie op 4 mei 2014 vast, nadat hij een bijeenkomst had bijgewoond waarbij de Tiananmen-protesten van 1989 werden herdacht. Het juryrapport vermelde ten aanzien van Pu Zhiquang in het bijzonder dat zijn arrestatie slechts een jaar kwam nadat hij tot “persoon van het jaar in juridische zaken” was uitgeroepen door het gerenommeerde Renwu Magazine. In zijn werk stond hij mediaorganisaties, journalisten, schrijvers en activisten in vrijheid-van-meningsuitingszaken bij, waardoor zijn bijstand altijd veel media-aandacht trok.
De jury merkte verder op dat mensenrechtenadvocaten vrij moeten zijn om hun legitieme werk ter ondersteuning van hen die als vijand van de staat worden aangemerkt te doen en dat Pu Zhiqiang dan ook onmiddellijk in vrijheid moet worden gesteld.
Achtergrond en werk
Pu Zhiqiang, geboren in het oosten van China in 1965, is partner van het advocatenkantoor Huayi Law Firm in Beijing. Pu heeft zijn bachelor Geschiedenis behaald aan de Nankai Universiteit in 1986 en zijn LL.M. aan de China University of Political Science and Law in 1991. In 2005 heeft Pu aan de Yale Law School een vergelijkend onderzoek verricht op het gebied van media en recht. Pu is gespecialiseerd op het gebied van vastgoed, insolventie, financiering en strafrecht, maar staat bekend om zijn zaken op het gebied van vrijheid van meningsuiting. Hij is het boegbeeld van een groep Chinese advocaten die gevoelige zaken durft aan te nemen, bijvoorbeeld de verdediging van personen die binnen de communistische partij uit de gratie zijn gevallen of anderzijds door de overheid worden dwarsgezeten. Ook verdedigde hij de bekende kunstenaar Ai Weiwei.
Toezicht en arrestatie
Pu wordt al jaren onder toezicht gehouden door de Chinese autoriteiten vanwege de vrijheid-van-meningsuitingszaken die hij doet en vanwege zijn politieke overtuiging. In 1989 werd Pu lid van de pro-democratie beweging; in 2008 ondertekende hij Charter 08, waarmee openlijk werd opgeroepen fundamentele wijzigen in China teweeg te brengen, zoals een onafhankelijk juridisch systeem, vrijheid van vereniging, en de afschaffing van het eenpartijstelsel. Na de publicatie van Charter 08 werd Pu Zhiqiang opgeroepen om zich te melden bij de politie, evenals na de bekendmaking van de uitreiking van Nobelprijs voor de vrede aan Liu Xiaobo.
Sinds de autoriteiten de Tiananmenprotesten in 1989 bloedig neersloegen, waarbij naar verluidt honderden doden vielen, herdacht Pu Zhiqiang de slachtoffers ieder jaar. In 2006 werd Pu Zhiqiang gearresteerd om te voorkomen dat hij een herdenkingsbijeenkomst van de Tiananmenprotesten bij kon wonen. Dit jaar stuurde hij een sms uit naar zijn vrienden met de vraag om zich de volgende dag bij hem aan te sluiten om de protesten te herdenken. De politie riep hem om 1 uur in de nacht op, en vervolgens weer om 10:20 uur, waarna hij werd gearresteerd en de hele dag werd ondervraagd.
Hij bevindt zich nog steeds in voorlopige hechtenis. Begin mei 2015, een jaar na zijn arrestatie, hoorde hij pas van de rechtbank in Peking wat hem ten laste wordt gelegd. Het betreft ‘het aanwakkeren van etnische haat en het ‘zoeken van ruzie en veroorzaken van problemen’, naar aanleiding van een aantal berichten van Pu op social mediaplatform Weibo. Volgens zijn advocaat riskeert Pu acht jaar gevangenisstraf.
De L4L-Award is toegekend aan de Colombiaanse advocaat Jorge Molano, die de award op 29 mei 2015 kreeg uitgereikt tijdens een seminar met de titel ‘Lawyers are not their clients’ ten kantore van Nauta Dutilh in Amsterdam.