Roep op staten op om China verantwoordelijk te houden bij Raad
China
In een persoonlijke brief aan een selectie VN-lidstaten hebben bijna 20 mensenrechtenorganisaties opgeroepen tot duidelijke en concrete acties om China’s huidige verslechtering van de mensenrechtensituatie af te keuren voor de VN-Mensenrechtenraad, die vandaag haar zitting in Genève opent. Klik hier voor het officiële persbericht.
De groepen benadrukten vijf zaken van mensenrechtenverdedigers die er gebaat bij zouden zijn als er meer druk gelegd zou worden op de Chinese overheid. Hiertoe behoren:
Liu Xia, een dichter die onder huisarrest staat sinds het overlijden van haar man, Nobelprijswinnaar Liu Xiaobo, in juli 2017;
Wang Quanzhang, een mensenrechtenadvocaat die incommunicado wordt vastgehouden sinds 9 juli 2015;
Gui Minhai, een Zweeds staatsburger die arbitrair wordt vastgehouden in China sinds hij van Thailand verdween in oktober 2015;
Tashi Wangchuk, een Tibetaanse activist voor culturele rechten en onderwijs, die al meer dan twee jaar wordt vastgehouden op verdenking van het aanzetten tot separatisme; en
Yu Wensheng, een prominente mensenrechtenadvocaat die werd geroyeerd en vervolgens arbitrair werd vastgehouden in januari 2018.
Recentelijk kwam Wang Wangchuk in het nieuws door een persverklaring van een groep VN-experts van 21 februari. Gezamenlijk keurden zij de strafbaarstelling van zijn werk, waarbij hij op vredige wijze de Tibetaanse taal en cultuur bevordert, af.
‘Dit zijn maar vijf zaken van de honderden, zo niet meer. Samen laten zij zien dat er hardhandig wordt opgetreden tegen mensenrechtenverdedigers, waaronder advocaten, en dat dat is verslechterd sinds president Xi Jinping aan de macht is gekomen’, zeggen de auteurs van de brief.
‘De Mensenrechtenraad zou verdere stappen moeten ondernemen om China te laten zien dat het ondermijnen van belangrijke juridische bescherming voor vrijheid van meningsuiting en vereniging en het recht op een eerlijk proces, om maar te zwijgen van het laten verdwijnen of willekeurig opsluiten van afwijkende stemmen, onaanvaardbaar gedrag is, zeker voor een toekomstig “wereldleider”’.
In maart 2016 leidden de VS een historische gezamenlijke verklaring van twaalf landen over de mensenrechtensituatie in China. Na de consolidatie van president Xi’s macht op het 19e partijcongres in november 2017, is een hernieuwde inzet voor een gezamenlijke verklaring waarin China’s mensenrechtenschendingen worden veroordeeld nog nooit zo actueel geweest.
De organisaties dringen er bij de regeringen op aan te pleiten voor de vrijlating van alle willekeurig vastgehouden personen en het gebruik van ‘residentiële surveillance op een aangewezen locatie’ te veroordelen. Hierover heeft het VN-Comité tegen foltering gezegd dat het ‘kan neerkomen op incommunicado-detentie op geheime plaatsen’. Ten slotte willen de organisaties dat er wordt gepleit voor ongehinderde toegang van relevante VN-experts tot alle delen van het land, inclusief Tibetaanse en Oeigoerse gebieden.
“De geloofwaardigheid van de Raad is gebaseerd op haar vermogen om snel en effectief op te treden om mensenrechtensituaties aan te pakken en universele waarden te handhaven. Dit is de afgelopen jaren echter onder vuur komen te staan, met name uit China en gelijkgestemde regeringen.”
“In dit verband is het van cruciaal belang dat landen blijk geven van hun inzet voor de bescherming en bevordering van de mensenrechten in China, en dat zij de waarden verdedigen die ten grondslag liggen aan het internationale mensenrechtensysteem”.
Dit jaar is vooral belangrijk, omdat mensenrechtenverdedigers in en buiten China zich voorbereiden op de volgende universele periodieke doorlichting (UPR) van het land, die gepland staat voor november 2018.
De brief aan de regeringen concludeert: “Voor mensenrechtenverdedigers die de moed hebben om deel te nemen aan dit belangrijke proces, met alle risico’s van dien, is het van groot belang dat ze weten dat ze niet alleen zijn.”